دروغی که به خورد مردم دادند، مدرک بالاتر شغل بهتر - وبلاگ ساعت

به گزارش وبلاگ ساعت، افزایش مدرک گرایی نه تنها نظام آموزشی بلکه جامعه ملی را نیز تحت تاثیر قرار داده است به نحوی که دانشجویان در پی شغل بهتر به کسب مدارک دانشگاهی بالاتر می پردازند غافل از آن که تنها راه چاره یافتن شغل بهتر کسب مدرک نیست.

به گزارش گروه دانشگاه وبلاگ ساعت، فرزانه کرمی - مدرک گرایی از معضلاتی محسوب می شود که علاوه بر نظام آموزشی، جامعه ملی را نیز درگیر نموده است. این موضوع که می توانیم به عنوان آفت اجتماعی از آن یاد کنیم مسئله امروز و دیروز و فردایمان نیست بلکه پیشینه ای به مثابه تاسیس دانشگاه ها دارد که اگر سرنخ آن را بگیریم به رگ و ریشه های فرهنگی و تاریخی آن در درون خانواده ها و ذی نفعان ماجرا خواهیم رسید.

تاسیس اولین نهاد آموزش عالی در سال 1297 شمسی و تحصیل برترین های نظام آموزشی در آن، موجب شد تا دولت و صنعت برای جذب فارغ التحصیلان سرو دست بشنمایند. طبق این فرایند رسیدن به منزلت اجتماعی نخستین جرقه ای محسوب می شد تا افراد به سمت دانشگاه ها سوق یابند و با کسب پایین ترین مدرک دانشگاهی از امتیازات سیاسی، اقتصادی و طبقات اجتماعی بالاتر برخوردار شوند.

سیل فارغ التحصیلان دانشگاهی، تب مدرک گرایی را افزایش داد

چندی نگذشت که تعداد دانشگاه ها افزایش یافت و کسب مدرک دانشگاهی به عنوان یک فرهنگ در جامعه نهادینه شد. به طوری که هرچه مدرکتان بالاتر بود به طبقه اجتماعی و شغل مناسب تری دست پیدا می کردید. به هر حال، تصور مثبت از آموزش عالی و مدرک دانشگاهی در ذهن جامعه، مدرک گرایی را توسعه داد. البته این مسئله تا زمان افزایش بی رویه دانشگاه ها موضوع تامل برانگیزی نبود.

موضوع اصلی زمانی شروع می شود که دانشگاه ها رشد قارچ گونه خود را شروع کردند که به طبع آن افراد تحصیل نموده جامعه افزایش یافت. با ادامه این فرایند جامعه توانایی ارائه شغل به تمام فارغ التحصیلان با توجه به رشته تحصیلی و مدارک دانشگاهی آن ها را نداشت به همین دلیل جامعه تحصیل نموده بیکار، افزایش یافت.

آمار عجیب مراکز آموزش عالی ایران نسبت به پرجمعیت ترین کشور دنیا

طبق آخرین آمار وزارت علوم در سال 97، تعداد مراکز آموزش عالی در کشورایران با جمعیت 83 میلیون نفری، 2 هزار و 569 دانشگاه است. این درحالی است که طبق اعلام موسسه اسپانیایی CISC کشور چین با یک میلیاردو 431 میلیون و نفر تنها 2 هزار و481 دانشگاه دارد. با مقایسه سر انگشتی خواهیم یافت که ما از پرجمعیت ترین کشور دنیا نیز مرکز آموزش عالی بیشتری داریم.

ابراهیم صالحی عمران، رئیس دانشگاه فنی حرفه ای درباره افزایش بی رویه دانشگاه ها گفت: افزایش روز افزون دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی بی تردید کیفیت آموزش را کاهش می دهد که به طبع آن استاندارد ها رعایت نخواهند شد؛ بنابراین افراد با امید این که دارای مدرک دانشگاهی شوند تا بتوانند شغل مناسبی دریافت نمایند وارد دانشگاه می شوند، اما به دلیل چندی همچون عدم مهارت آموزی و به طبع آن نبود شغل مرتبط با رشته به ادامه تحصیل می پردازد.

تزیین پفراینده های شاغلین سازمانی با مدرک دانشگاهی

مسئله دیگری که بیش از پیش به مدرک گرایی جامعه دامن می زند استقبال افراد دارای مدرک در سازمان های دولتی و خصوصی است به نحوی که اگر کارمند آن سازمان دارای مدرک دیپلم باشد و طبق مصوبات موظف به دریافت مدرک لیسانس شود باید از طرق مختلف به دریافت مدرک دانشگاهی اقدام کند، در صورتی که امکان دارد مدرک دانشگاهی او هیچ ارتباطی به شغل او نداشته باشد.

علی آهون منش، رئیس اتحادیه موسسات و دانشگاه های غیرانتفاعی نیز در این باره توضیح داد: وضیعت مطلوبی در سیستم اداری وجود ندارد سازمان ها برای استخدام توجه ای به کارایی افراد ندارند بلکه تمام توجه آن ها به ارائه مدرک است. این سیستم به افزایش مدرک گرایی درجامعه منجر شده است.

40 درصد جامعه بیکاران را فارغ التحصیلان تشکیل داده اند

رشد و توسعه هر جامعه ای بدون توجه به علم، دانش و آموزش امکان پذیر نخواهد بود و یقیناً دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی در این زمینه نقش اساسی و کلیدی ایفا می نمایند، اما برای آنالیز این که با افزایش دانشگاه ها و به تبع آن افزایش فارغ تحصیلان دانشگاهی با مدارک مختلف تا چه اندازه توانسته ایم زمینه رشد اشتغال را فراهم کنیم، می توانیم به آمار سهم جمعیت بیکار 10 ساله و بیشتر فارغ التحصیل آموزش عالی از کل بیکاران که حدود 40.3 درصد در بهار 98 است، رهنمود شویم؛ بنابراین نمی توانیم به جد ابراز کنیم که دریافت مدارک دانشگاهی یکی پس از دیگری موجب اشتغال خواهد شد.

تورج محمدی معاون پژوهشی دانشگاه علم و صنعت در این باره گفت: افزایش تب مدرک گرایی در جامعه بیش از آن که به دانشگاه مربوط شود به خود جامعه باز می شود. فارغ التحصیلان پس از گذراندن دوره لیسانس به دلیل اینکه شغل مناسب نمی یابند به سراغ اخذ مدارک بالاتر می فرایند.

بسیاری از کارشناسان نیز بیکاری فارغ التحصیلان دانشگاهی را بیش از آن که معلول افزایش دانشگاه ها بدانند آن را زیر نظام عدم مهارت آموزی دانشجویان قرار می دهند، محمد شریعتمداری وزیر کار در این باره گفت: آمار بیکاری بین فارغ التحصیلان دانشگاهی دو برابر نرخ بیکاری افراد کل جامعه است، یکی از اساسی ترین مسائل ما عدم تطابق محصولات دانش آموختگان با بازار کار است. متأسفانه دانشجویان و دانش آموزان ما از مهارت کافی بهره مند نیستند و آمادگی انجام کار را ندارند و باید در دوره های کارورزی شرکت نمایند.

بنابراین جامعه ما هنوز هم همچون دهه های قبل از مسئله ای موسوم به مدرک گرایی رنج می برد. هنوز هم برای تصدی بسیاری مشاغل در بخش دولتی و خصوصی، شرط اول مدرک است و عموماً هم مدرکی که اصطلاحاً معتبر نامیده می شود. یعنی حتی دانشگاه محل تحصیل هم برای تصدی برخی شغل ها اثرگذار است. هر چند تعداد اینگونه مشاغل دولتی و خصوصی آنقدر اندک است که نمی تواند دردی از معضلات موجود کم کند، اما در هر صورت نشان می دهد که مدرک گرایی در جامعه ما نهادینه شده است.

اخذ مدرک دانشگاهی به خودی خود آسیب زا است و طبعات منفی به بار می آورد اما اگر با مهارت و آموزش کار آمد همراه شود به نحوی که در برطرف مسائل جامعه اثر گذار باشد و گره از گره مسائل باز کند موثر واقع خواهد شد.