13 خاصیت مریم گلی، این گیاه همه فن حریف برای سلامتی، تمرکز و زیبایی
به گزارش وبلاگ ساعت، از مهم ترین خواص مریم گلی می توان به تقویت حافظه و تقویت سیستم ایمنی بدن اشاره نمود. در این مقاله، پس از معرفی گیاه مریم گلی، نگاه عمیق تری به فواید آن برای سلامت بدن می اندازیم و انواع مریم گلی، نحوه استفاده از آن و عوارض جانبی مصرف بیش ازحد و نادرست آن را بیان می کنیم.
مریم گلی چیست؟
مریم گلی گیاهی از خانواده نعناعیان است. این گیاه چندساله اثرات شگفت انگیزی بر سلامتی انسان دارد. نام علمی مریم گلی Salvia officinalis است. مریم گلی ارتباط نزدیکی با رزماری دارد و معمولا این دو گیاه گیاهان خواهر درنظر گرفته می شوند. درواقع بسیاری از مزیت های سلامتی و خواص مریم گلی به علت وجود رزمارینیک اسید موجود در آن است. رزمارینیک اسید، ترکیبی آلی در رزماری است که آن را به گیاهی قدرتمند و مفید تبدیل می نماید. البته مریم گلی تفاوت هایی با رزماری دارد و درواقع بوته ای همیشهسبز با ساقه های چوبی و گل های آبی یا بنفش است که در منطقه مدیترانه یافت می شود.اسناد زیادی برای استفاده های قدیمی و سنتی از مریم گلی در پزشکی وجود دارد که قدمت آنها به هزاران سال پیش برمی شود. مریم گلی در ابتدا برای درمان مارگزیدگی، حفاظت در برابر شَر، افزایش قدرت باروری زنان و موارد دیگری استفاده می شد که امروزه دیگر کاربردی ندارند یا اهمیت خود را از دست داده اند.
در پژوهش های نو معین شده است که مریم گلی تأثیرات مهمی بر بدن انسان می گذارد و به همین علت است که امروزه این گیاه به طور گسترده ای به سراسر دنیا صادر می شود و راه خود را به دستورهای آشپزی کشورهای مختلفی از ایالات متحده تا کشورهای خاورمیانه باز نموده است. معمولا این گیاه به علت مزه تندوتیز خود به غذاهای لذیذ افزوده می شود و از مواد تشکیل دهنده مهم در بسیاری از غذاها و فرایندهای فراوری و آماده سازی گوشت به شمار می رود.
خواص فوق العاده مریم گلی برای پوست و مو و سلامتی
1. بهبود و افزایش توانایی های فکری و شناختی
پژوهش ها نشان داده است که حتی میزان اندکی مریم گلی (چه استنشاق شود و چه به صورت خوراکی مصرف شود) موجب افزایش توانایی یادآوری و تقویت حافظه می شود. تأثیر مصرف این گیاه بر فعالیت مغز شامل افزایش تمرکز و توجه به موضوعی خاص است. این ویژگی موجب می شود که مریم گلی برای دانش آموزان و دانشجویان یا افرادی مناسب باشد که مشاغلی چالش برانگیز دارند و باید توانایی فکری و فکری بالایی داشته باشند. در واقع افزودن میزان کمی از این گیاه به رژیم غذایی یاری زیادی به توانایی مغز می نماید.2. درمان التهابجویدن برگ های مریم گلی درمان خوشایند و لذت بخشی نیست، ولی این کار مؤثرترین راه برای اثرگذاری ترکیبات آلی این گیاه در بدن شما است. مصرف تنتور (در اصطلاح پزشکی مایعی است که از تأثیر الکل یا اتر بر جوهرهای مواد گیاهی، حیوانی یا معدنی به دست آید) مریم گلی و خیسانده برگ های آن هم روش خوبی است. ولی اگر دچار مسائل التهابی به ویژه در مجاری تنفسی یا گواشی خود هستید، می توانید با استفاده از چای و دم نموده مریم گلی آن التهاب را ازبین ببرید. ویژگی های ضدالتهابی مریم گلی برای مسائل سلامتی مانند آرتروز و نقرس و بعلاوه التهاب کلی سیستم قلبی عروقی (که می تواند منجربه بیماری قلبی و فشارخون بالا شود) هم مفید است. فلاونوئیدها و ترکیبات فِنُلی موجود در مریم گلی، این اثرات مفید را ایجاد می نمایند.
3. ویژگی های آنتی اکسیدانی مریم گلیبیماری های مزمن و بیماری های دژنراتیو (بیماری هایی مانند آلزایمر و پارکینسون که در نتیجه تخریب تدریجی سلول های عصبی در دستگاه عصبی مرکزی ایجاد می شوند) از ناتوان نماینده ترین و خطرناک ترین مسائل سلامتی در زندگی هر فرد هستند. بسیاری از این بیماری ها از طریق رادیکال های آزاد ایجاد می شوند. رادیکال های آزاد محصولات جانبی و خطرناک سوخت وساز سلولی هستند که به سلول های سالم حمله می نمایند و موجب خزان یاخته ای یا جهش ژنتیکی می شوند. ترکیبات آنتی اکسیدانی موجود در مریم گلی مانند رزمارینیک اسید، لوتئولین (luteolin) و آپی ژنین (آپی ژنین) رادیکال های آزاد را خنثی می نمایند و مانع از ایجاد استرس اکسیداتیو در قلب، سیستم های بدن، پوست، مفاصل، عضلات و حتی مغز می شوند.
4. جلوگیری از بیماری آلزایمرهمان طور که در بالا گفتیم مریم گلی عملنمودهای مغزی را تحریک می نماید و قدرت حافظه و تمرکز را افزایش می دهد. مریم گلی به برطرف کردن اختلالات شناختی مانند آلزایمر و زوال عقل هم یاری می نماید. البته پژوهش های مربوط به این کاربردهای مریم گلی هنوز در مراحل اولیه قرار گرفته است، ولی برداشتن گام های جدی برای جایگزین کردن داروهای گیاهی به جای داروهای شیمیایی بسیار هیجان انگیز است. تحریک مسیرهای عصبی از طریق عصاره و عطر گیاهی مریم گلی می تواند در سنین پیری هم فکر شما را تازه و جوان نگاه دارد.
5. تقویت سیستم ایمنی بدنمریم گلی از خواص ضدمیکروبی هم برخوردار است. درست است که معمولا در مقادیر اندکی از مریم گلی استفاده می شود، ولی می توانید از این گیاه به صورت موضعی (مرهم یا تنتور) هم بهره ببرید و با استفاده از آن از ورود عفونت های باکتریایی و ویروسی که ازطریق پوست به بدن حمله می نمایند، جلوگیری کنید. بسیاری از ما تصور می کنیم که بیماری ها ازطریق بینی یا دهان وارد بدن می شوند، ولی پوست هم گاهی به صورت دروازه ای برای ورود عوامل خارجی عمل می نماید. استفاده از کرم های موضعی یا شوینده های ضدباکتری حاوی مریم گلی خط دفاعی مضاعفی در برابر این شکل از بروز بیماری ایجاد می نماید.
6. بهبود سلامت استخوان هایکی از مهم ترین خواص مریم گلی که نادیده گرفته شده است، میزان بسیار بالای ویتامین K در آن است. ویتامین K از ویتامین های ضروری برای بدن است که در غذاهای فراوانی یافت نمی شود. ویتامین K از عناصر حیاتی برای افزایش تراکم استخوان ها و تضمین استحکام استخوان ها با افزایش سن است. اگر دچار نشانه های اولیه پوکی استخوان شده اید یا در طول زندگی خود موادغذایی مغذی کافی مصرف ننموده یا کم تحرک بوده اید، سلامت استخوان های شما پایین خواهد بود. اضافه کردن برگ های مریم گلی به رژیم غذایی می تواند سطح ویتامین K مصرفی شما را به میزان چشمگیری افزایش دهد، زیرا هر وعده 27٪ از میزان مصرف توصیه شده روزانه شما را تأمین می نماید.
7. مراقبت از پوستبا استفاده از برگ های مریم گلی می توان مرهمی موضعی یا تنتور گیاهی را فراوری کرد. معین شده است که مرهم یا تنتور مریم گلی برای برطرف بعضی از مسائل پوستی مانند اگزما، پسوریازیس و آکنه مفید است. اگر به طور منظم از عصاره و مرهم مریم گلی روی منطقه ها ملتهب یا آسیب دیده بهره ببرید، به سرعت می توانید این آسیب های ناخوشایند را آرام کنید و ظاهر ناخوشایند آنها به تدریج بهبود می یابد.
8. کنترل دیابتشاید درمورد اثربخشی مریم گلی در بعضی از مسائل پزشکی شرح داده شده در بالا تردید وجود داشته باشد، ولی درمورد اثربخشی مریم گلی بر بیماری دیابت، توافق گسترده ای وجود دارد. این گیاه عصاره ها و مواد شیمیایی خاصی دارد که اثر داروهایی را تقلید می نمایند که به طور معمول برای کنترل دیابت تجویز می شوند. به نظر می رسد، مریم گلی آزادسازی گلوکز ذخیره شده در کبد را منظم و از نوسانات شدید قند خون جلوگیری می نماید.
به همین علت به جلوگیری از بروز دیابت نوع 2 یاری می نماید یا دست کم، اگر فرد قبلا دچار این بیماری شده باشد، آن را کنترل می نماید.
9. تأثیر مصرف مریم گلی بر کلسترول بالابر اساس مطالعه کوچکی که در سال 2009 در مجله بین المللی علوم مولکولی منتشر شده است، چای مریم گلی به کاهشکلسترول بالا یاری می نماید. در این مطالعه پس از 4 هفته مصرف منظم چای مریم گلی، میزان کلسترول LDL شرکت نمایندگان کاهش یافت و سطح کلی کلسترول آنها بهبود پیدا کرد. به علاوه، این مطالعه نشان داد که چای مریم گلی می تواند به افزایش فعالیت آنتی اکسیدانی در بدن یاری کند.
10. یاری به گوارش و هضم غذارزمارینیک اسید موجود در مریم گلی به صورت عاملی ضدالتهابی برای معده عمل می نماید. مریم گلی از اسپاسم های معده جلوگیری می نماید و بروز اسهال و ورم معده را در بیماران دچار شرایط ناراحت نماینده و مشکل ساز، به طور چشمگیری کاهش می دهد. اضافه کردن مریم گلی به وعده های غذایی تان کل فرایند گوارشی شما را به حالت طبیعی برمی گرداند و التهاب در سراسر روده را کاهش می دهد.
11. کاهش گرگرفتگی و تعریق ناشی از یائسگیشواهدی وجود دارد که نشان می دهد برگ های مریم گلی برای کاهش گرگرفتگی، تعریق شبانه و تعریق بیش ازحد مرتبط بایائسگی مفید هستند. برای نمونه، در مطالعه ای مقدماتی که در مجله پیشرفت های درمانی (Advances in Therapy) منتشر شد، پژوهشگران از 71 زن خواستند که به مدت 8 هفته از درمان، روزانه یک قرص برگ مریم گلی تازه استفاده نمایند. نتایج به دست آمده، کاهشی 50 درصدی پس از 4 هفته و 64 درصدی پس از 8 هفته در گرگرفتگی این زنان را نشان داد.
12. جلوگیری از موکوزیت دهانی (Oral Mucositis)یکی از رایج ترین عوارض شیمی درمانی و پرتودرمانی در درمان سرطان، موکوزیت دهانی است. موکوزیت دهانی زمانی رخ می دهد که زخم های دهانی دردناکی در مخاط دهان ایجاد می شود.
مطالعه ای راهنما (pilot study، مطالعه ای که در آن، روش ها و فرایندهایی را که قابلیت اجرا در مطالعه ای بزرگ تر و در سطحی وسیع تر دارند، به صورت محدود آنالیز می شود) که در سال 2016 در مجله درمان های تکمیلی در پزشکی (Complementary Therapies in Medicine) منتشر شده، نشان می دهد که شست وشوی دهان با مریم گلی برای کاهش موکوزیت دهانی در افرادی که تحت شیمی درمانی قرار دارند، مفید است.
در این مطالعه از افرادی که تحت شیمی درمانی قرار داشتند، خواسته شد که علاوه بر مراقبت های معمول دهان و دندان، دهان خود را با چای مریم گلی، آویشن و نعناع بشویند و از گروه دیگری از این بیماران هم خواسته شد که فقط مراقبت های معمول بهداشت دهان و دندان را انجام دهند. سپس شرایط این افراد در روزهای 5 و 14 آنالیز شد.
بروز موکوزیت دهانی در گروهی که دهان خود را با این محلول شست وشو داده بودند، در مقایسه با افرادی که از این محلول استفاده ننموده بودند، پایین تر بود. بیشتر افرادی که در کنار مراقبت های معمول بهداشت دهان و دندان از این محلول گیاهی استفاده نموده بودند، در روز پنجم دچار موکوزیت دهانی نشدند.
13. فواید و خواص مریم گلی برای موهاهواداران مریم گلی عقیده دارند که استفاده از محلولی حاوی ترکیبی از چای مریم گلی و چای سیاه یا رزماری برای شست وشوی موها و پوست سر به افزایش رشد موها و تیره کردن موهای خاکستری یاری می نماید و می توان از این محلول به جای رنگ مو استفاده کرد. البته برای اثبات این ادعاها شواهد علمی وجود ندارد، ولی ممکن است که تانن های موجود در چای سیاه یا چای مریم گلی به طور موقت موهای خاکستری را رنگ نمایند.
برای استفاده از این محلول برای موها ابتدا چای را تهیه کنید و اجازه دهید خنک شود و سپس آن را روی موهای خاکستری خود اسپری کنید. معمولا باید این محلول 5 تا 10 دقیقه روی موها بماند و سپس موهایتان را طبق معمول بشویید. (توجه داشته باشید که تانن موجود در چای می تواند موجب ایجاد لکه روی حوله و لباس شود).
مزیت های چای مریم گلیچای مریم گلی از برگ های مریم گلی معمولی تهیه می شود. هواداران این گیاه دارویی ادعا می نمایند که مصرف چای مریم گلی به برطرف کردن بعضی از مسائل سلامتی و کاهش وزن یاری می نماید و موجب بهبود سلامت موها می شود. غرغره کردن چای مریم گلی از روش های قدیمی درمان گلودرد و سرفه به شمار می رود. چای مریم گلی برای طیف گسترده ای از مسائل سلامتی مفید است، از جمله:
زوال شناختی مرتبط با سن؛
تعرق بیش ازحد (هایپرهیدروسیس، hyperhidrosis)؛
سوزش سردل؛
گرگرفتگی؛
بی خوابی؛
گلودرد.
برای تهیه چای مریم گلی 2 قاشق غذاخوری برگ تازه مریم گلی (یا 1 قاشق غذاخوری برگ خشک شده) را داخل لیوان بریزید. لیوان را با آب تقریبا جوش پر کنید. روی لیوان را بپوشانید و چند دقیقه صبر کنید. سپس چای را صاف کنید تا برگ های موجود از آن جدا شود.
انواع دیگر مریم گلیمریم گلی معمولی (Salvia officinalis) نوعی از مریم گلی است که در بیشتر فروشگاه های موادغذایی یافت می شود و از آن برای تهیه بیشتر چای های کیسه ای مریم گلی استفاده می شود. این نوع مریم گلی را نباید با سایر انواع و گونه های آن اشتباه گرفت. برای نمونه، مریم گلی مقدس (Salvia divinorum) گیاهی با خواص توهم زاست که در بعضی از فرهنگ های بومی برای اهداف مذهبی استفاده می شود. مریم گلی سفید (Salvia apiana)، گیاهی بومیِ جنوب کالیفرنیا و بخش هایی از مکزیک است که در طول مراسم تطهیر بومی، به عنوان بخور سوزانده می شود.
عوارض جانبی مریم گلیمریم گلی معمولا در آشپزی استفاده می شود و این مسئله باعث می شود که فکر کنید کاملا بی ضرر است. البته اگر به مقادیر توصیه شده در دستورهای آشپزی از مریم گلی استفاده شود، به طور کلی عارضه ای ایجاد نمی نماید. ولی باید توجه داشته باشید که مریم گلی حاوی توژون (thujone) و کافور (camphor) است. توژون و کافور عطرهای گیاهی و روغنی ای هستند که اگر در مقادیر بالا و به صورت خوراکی مصرف شوند، به طور بالقوه خطرناک هستند و عوارض جانبی جدی مانند تشنج و آسیب به اندام ها را در پی دارند.
هنوز حد مجاز مصرفی که به طور گسترده پذیرفته شده باشد، معین نشده است، ولی در گزارش کمیته محصولات دارویی گیاهیِ آژانس داروهای اروپای اتحادیه اروپا (EU European Medicines Agency Committee on Herbal Medicinal Products)، دریافت 6 میلی گرم توژون از محصولات مورد استفاده برای اهداف دارویی به عنوان حد مجاز ایمن و بی خطر توصیه شده است.
بر اساس مطالعه ای مقدماتی که در مجله Chemical Central منتشر شده، مصرف 3 تا 6 فنجان چای مریم گلی در روز مسئله ای ایجاد نمی نماید و موجب نمی شود که به آستانه سمّی شدن (toxicological threshold) برسیم. ولی مطالعه دیگری نشان می دهد که مصرف روزانه چای مریم گلی باید کمتر از این میزان باشد. بر اساس یافته های آنها میانگین توژون و کافور به ترتیب، 4.4 و 16.7 میلی گرم در لیتر (mg/L) در چای خوراکی و 11.3 و 25.4 میلی گرم در لیتر در چای دارویی است. میزان توژون، کافور و سایر ترکیباتی که در چای مریم گلی وجود دارد، بسته به عواملی که قدرت و توانایی این گیاه را تحت تأثیر قرار می دهد، مانند فرآیند فراوری (مانند روش های برداشت، خشک کردن و عصاره گیری) و زمان دم کشیدن، بسیار متغیر است.
زنان باردار نباید از مریم گلی بیش از مقادیر معمول مورد استفاده در آشپزی استفاده نمایند. زیرا مصرف بالای توژون موجب انقباضات رحمی می شود.
گرچه گاهی به مادران شیردهی که با فراوری بیش از حد شیر روبه رو هستند (یا مادرانی که قصد دارند کودک خود را از شیر بگیرند) توصیه می شود که برای کاهش فراوری شیر خود از چای مریم گلی استفاده نمایند، زنان شیرده باید پیش از مصرف چای مریم گلی (به علت توژون موجود در آن) با پزشک خود مشورت نمایند.
عوارض جانبی مریم گلی شامل مسائل خفیف گوارشی، جوش های پوستی، فشارخون بالا یا پایین (بسته به نوع مریم گلی استفاده شده) و پایین آوردن سطح قندخون در افراد مبتلا به دیابت است. این نگرانی هم وجود دارد که ممکن است بعضی از انواع مریم گلی مانند مریم گلی اسپانیایی (Salvia lavandulaefolia) اثراتی شبیه استروژن داشته باشند. بنابراین افرادی که مسائل هورمونی دارند، نباید مریم گلی مصرف نمایند. مریم گلی در مقادیر زیاد می تواند با داروهای مختلفی مانند آرام بخش ها، داروهای ضدتشنج و داروهای دیابت تداخل پیدا کند.
کلام آخرگرچه میزانی قابل میزان گیری از اگزالات ها یا پورین ها در مریم گلی وجود ندارد و این گیاه معمولا گیاهی آلرژیک درنظرگرفته نمی شود، ولی ازآنجاکه مریم گلی از خانواده نعنائیان است، کسانی که به اعضای خانواده گسترده نعنائیان واکنش های آلرژیک نشان می دهند، باید پیش از افزودن مریم گلی به رژیم غذایی خود با پزشک مشورت نمایند. نوشیدن گاه به گاه چای مریم گلی، با هیدراته نگه داشتن بدن و افزایش مصرف آنتی اکسیدان، به سلامتی کلی شما یاری می نماید. ولی پژوهش های اجرا شده نشان نمی دهد که مصرف چای مریم گلی، درمانی مفید برای هر مشکل و بیماری است. بعلاوه باید مراقب باشید و به علت توژون (و کافور) موجود در مریم گلی، این گیاه را به طور منظم یا در مقادیر زیاد مصرف نکنید.
منبع: سایت چطور
منبع: راسخون